Tzw. nerwica natręctw funkcjonuje obecnie pod nazwą zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. Jest to niezwykle interesujące zaburzenie, które jednak podobnie jak depresja bywa deprecjonowane lub traktowane jako nieszkodliwe dziwactwo, zwłaszcza w filmach czy programach rozrywkowych. W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób zaburzenia obsesyjno-kompulsywne podzielone są na te z przewagą myśli obsesyjnych oraz te z przewagą natrętnych rytuałów. Obsesje to nawracające i utrwalone myśli, impulsy lub wyobrażenia, które w jakimś okresie trwania zakłócenia są przeżywane jako natrętne lub nieodpowiednie i u większości osób powodują znaczny lęk lub cierpienie. Osoba podejmuje próby ignorowania lub tłumienia obsesji lub neutralizowania ich za pomocą innych myśli lub czynności. Myśli mogą dotyczyć religii, seksu, zdrowia czy czystości. Kompulsje to z kolei powtarzane zachowania (np. mycie, porządkowanie, sprawdzanie) lub czynności umysłowe (np.modlenie się, liczenie, powtarzanie słów), w stosunku do których dana osoba odczuwa przymus wykonania w reakcji na obsesję lub w myśl stosowania się do reguł, które muszą być zrealizowane. Opisane zachowania lub czynności umysłowe mają zapobiec lub zmniejszyć niepokój oraz cierpienie lub zapobiegać pewnym zdarzeniom budzącym lęk. Zachowania te lub czynności nie wiążą się w rzeczywistości z tym czemu mają zapobiegać lub co mają neutralizować, są natomiast wyraźnie nadmierne. Najczęstszy charakter kompulsji to sprawdzanie, czyszczenie, liczenie, gromadzenie, symetria, wykonywanie czynności w określonej kolejności. Chory czuje przymus wykonania ich z obawy przed ewentualnymi skutkami zaniechania danej czynności, np. przed wyjściem z domu wielokrotnie sprawdza zamki, okna czy szczelność zaworów a po wyjściu prześladuje go myśl, że mimo tych zabiegów i tak niedopełniona została jakaś czynność. Osoba cierpiąca z powodu obsesji lub kompulsji zdaje sobie sprawę z ich irracjonalności, jednak nie jest w stanie powstrzymać się od danej myśli czy czynności, są one niezależne od niej.
Większość badaczy uważa, że najbardziej efektywnym sposobem leczenia zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych jest połączenie farmakoterapii i psychoterapii. Szczególnie skuteczna w tym zakresie jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, a w wielu dostępnych badaniach potwierdzono jej efektywność. Zgodnie z jej założeniami, przyczyną natrętnych myśli są nieprawidłowe przekonania dotyczące odpowiedzialności pacjenta za określone wydarzenia. Jednostka wyolbrzymia swoją odpowiedzialność oraz przypisuje nadmierne znaczenie wykonywanym przez siebie czynnościom. Terapia poznawczo-behawioralna ma więc za zadanie pomoc w radzeniu sobie ze zniekształceniami poznawczymi oraz pomoc w powstrzymywaniu reakcji.
Całun-Nadulska P., 1 Sikora J.M. (2019). „Terapia zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego w podejściu poznawczo-behawioralnym”, Psychiatria Psychologia Kliniczna, 19 (2), s. 210–215. Rybakowski J., Pilaczyńska E. (2011). Zespół natręctw (obsesyjno-kompulsyjny). W: Adam Bilikiewicz, Stanisław Pużyński, Jacek Wciórka, Janusz Rybakowski: Psychiatria. T. 2. Wrocław: Urban & Parner.