– „Idź do psychologa, na pewno wpisze ci jakieś leki„
– „Psychoterapeuta pomoże ci już podczas jednej sesji„
– „Psychiatrzy zamykają ludzi w szpitalach„
– to tylko niektóre z wielu mitów jakie krążą wśród nas. Wiele osób tak naprawdę nie wie, jak pracują jednostki wykonujące powyższe zawody. Jedno jednak jest pewne – wszyscy zajmują się psychiką człowieka.
Psycholog to osoba, która ukończyła studia na kierunku psychologia i uzyskała z nich tytuł magistra. Zajmuje się różnymi, indywidualnymi problemami w zależności od swoich dodatkowych kwalifikacji (kursy, szkolenia). Przeprowadza diagnozę psychologiczną a następnie na jej podstawie sporządza opinię, wydaje zaświadczenia oraz orzeczenia o zdrowiu psychicznym, prowadzi różne szkolenia. Postać wykonywująca ten zawód może również prowadzić poradnictwo psychologiczne tzn. udzielać wskazówek w bardzo różnorodnych kwestiach (rodzinnych, zawodowych, wychowawczych itd.). Nie przeprowadza psychoterapii (chyba, że ukończy odpowiednie szkoły i zda egzaminy uprawniające do tego) oraz nie zleca leczenia w postaci farmakoterapii.
Psycholog może skierować do innego specjalisty osobę borykającą się z problemami gdy uzna, iż potrzebne są dalsze konsultacje. Zatrudniony w: Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej (jest w stanie udzielić porady dotyczącej tego, jak pomóc dziecku, które na przykład przejawia trudności w nauce, ma problemy z rówieśnikami), na Oddziale Psychiatrycznym (diagnozuje oraz pomaga zmierzyć się z chorobą min. poprzez prowadzenie psychoedukacji, konsultacji indywidualnych), w Ośrodku Interwencji Kryzysowej (udziela wsparcia emocjonalnego, rzeczowego oraz informacyjnego), w Ośrodku Adopcyjnym (pozwoli przejść przez cały proces adopcyjny, wydaje opinię o przyszłych rodzicach).
Bardzo ważne jest, aby udać się do psychologów, którzy pracują w dotyczących nas obszarach. Pomocne jest to w trakcie przejścia kryzysowych momentów. Jeśli jednak nasze kłopoty, zmartwienia nie przemijają, są długofalowe – warto rozważyć w takiej sytuacji rozpoczęcie psychoterapii – którą prowadzi psychoterapeuta.
Psychoterapeuta jak sama nazwa wskazuje – zajmuje się prowadzeniem psychoterapii. Jest to odrębny zawód, który wymaga posiadania wyższego wykształcenia oraz osobistych predyspozycji, które weryfikowane są zawsze podczas rekrutacji na studia. Taka osoba ma również obowiązek odbycia stażu klinicznego oraz własnej terapii. Zawód ten jest często wybierany przez psychologów, jak i lekarzy, czy pedagogów. Do psychoterapeuty warto pójść w sytuacji, kiedy coraz trudniej jest nam radzić sobie z własnymi emocjami, gdy pojawiają się niepokojące objawy, jest to zalecenie lekarza, bądź mamy podejrzenia, iż źródło wyłaniających się nieprawidłowości – może tkwić w nas samych. Przykładami będą: depresja, problemy w związku, zaburzenia odżywiania, napady lęków i fobii, nieprzepracowana żałoba, zaburzenia obsesyjno – kompulsywne, zaburzenia osobowości i wiele innych.
Zdarza się tak, iż osoby zgłaszające się do psychoterapeuty mają jasno sprecyzowany problem nad którym chciałyby popracować. Jest jednak grono osób, które nie zalicza się do tej grupy i nie ma świadomości, na przykład: dlaczego aktualnie przeżywa kryzys/poczucie winy, nie jest w stanie zapanować nad swoja złością, nie potrafi realizować swoich celów/pragnień – i to nie oznacza nic złego. Wspólnie, wraz z terapeutą takie osoby mają możliwość znalezienia odpowiedzi na nurtujące ich pytania.
Przy wielu zaburzeniach psychicznych (depresja, schizofrenia, zaburzenia osobowości, ataki paniki) potrzebne jest (choć nie zawsze) wdrożenie farmakoterapii. Stan psychiczny pacjenta niekiedy uniemożliwia prowadzenie prawidłowego procesu terapeutycznego. Psychoterapeuta w takich sytuacjach często kieruje osobę na konsultację do lekarza psychiatry.
Psychiatra przede wszystkim (w odróżnieniu od wyżej opisanych zawodów) może wypisywać leki swoim pacjentom. Jest to osoba, która ukończyła studia medyczne, specjalizację z psychiatrii. W dzisiejszych czasach bardzo wiele osób przejawia nadal trudności przed kontaktem z lekarzem o tej profesji. Zwykle zgłaszamy się do niego, gdy doświadczamy już bardzo niepokojących objawów, między innymi: zaczynamy być coraz bardziej agresywni, tracimy kontrolę nad otaczającą nas rzeczywistością, zaczynamy zaniedbywać nasze codzienne obowiązki, najbliższe nam osoby lub siebie samych. Warto udać się po pomoc, gdy zauważymy już pierwsze niepokojące nas objawy, wtedy mamy szanse na zatrzymanie rozwijającego się procesu chorobowego – szybką diagnozę i wdrożenie leczenia które ma za zadanie poprawić naszą jakość życia oraz funkcjonowanie.
Psychoterapeuci, psychologowie oraz psychiatrzy bardzo często współpracują ze sobą. Istnieje wiele przypadków wobec których, potrzebne jest przeprowadzenie konsultacji pomiędzy tymi specjalistami. Przyjmowanie niektórych leków może skutkować zanikiem niepożądanych objawów, których doświadcza pacjent, natomiast nie są w stanie one wpłynąć na przyczyny naszych kłopotów, czy zmartwień – dlatego odnotowuje się liczne nawroty zaburzeń.
Podsumowując, do psychologa można udać się w sytuacji, gdy potrzebujemy między innymi wykonać określone testy psychologiczne, skorzystać z poradni, skonsultować jakąś nurtującą nas sprawę – zasięgnąć opinii eksperta z zakresu zdrowia psychicznego. Jest to taka osoba, z która możemy podzielić się przeżywającymi trudnościami, psycholog wysłucha nas, udzieli informacji zwrotnej, zobrazuje możliwe rozwiązania konkretnego problemu, może również przeprowadzić psychoedukację dotycząca wybranego zaburzenia, bądź wskazać innych specjalistów do których możemy się zwrócić po pomoc. Postać psychoterapeuty pomoże tym, którzy doświadczają różnych nieprawidłowości przez dłuższy czas, mowa tutaj o lękach, zaburzeniach odżywiania, zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych, problemach w relacjach, depresji, nieprzepracowanej żałobie, uzależnieniach i wielu innych schorzeniach, które utrudniają funkcjonowanie w życiu codziennym. Udając się do lekarza psychiatry, na pewno uzyskamy pomoc w zakresie farmakoterapii, diagnozy psychiatrycznej oraz tak jak w przypadku psychologa, czy psychoterapeuty w razie konieczności – skierowania do specjalistów, którzy pomogą uporać nam się z problemami.